Innoveren met technologie – wat kan je leren van Startups?

Echte innovatie – een nieuwe product of dienst ontwikkelen – is een van de belangrijkste uitdagingen voor organisaties en ondernemingen. Technologie biedt uitstekende kansen voor het innoveren van producten en diensten. Maar tegelijkertijd worden er veel nieuwe producten gemaakt waar klanten niet op zitten te wachten en creëren veel technologie gedreven projecten geen ‘echte waarde’. Wat kan je leren van Startups? En kan je dit ook toepassen in je eigen innovatie project?

Hoe het vaak gaat in de praktijk……

Wat je in de praktijk vaak ziet bij (bestaande) organisaties is het volgende. De organisatie wil de dienstverlening aan klanten te verbeteren en schaft hiervoor een nieuwe applicatie aan, die beschikt over tal van innovatieve functionaliteiten. Er wordt een projectmanager en een projectteam aangesteld en er wordt een uitgebreid projectplan gemaakt, waarin alle eisen, wensen, risico’s en financiële aspecten zijn beschreven. Hierbij wordt een brede groep van managers betrokken, zodat de organisatie goed is vertegenwoordigd. Iedereen levert zijn / haar wensen en eisen aan, want niemand wil immers dat er iets vergeten wordt…. Met als gevolg dat er een draak van een eisen- en wensen lijst ontstaat. En dit terwijl vaak niet bekend is welk probleem nu opgelost moet worden en welke functionaliteit er nu echt toe doet voor gebruiker(s).

Vervolgens wordt de applicatie ingericht – conform wensen en eisen – en uitgerold in de organisatie. De gebruikers krijgen een knoppen training en gaan er mee aan de slag in de praktijk. En wat dan blijkt is: de gebruikers zien het nut niet in van de nieuwe applicatie en vinden dat deze het werken moeilijker maakt (in plaats van makkelijker). Met als gevolg, ze omzeilen het werken ermee.

Dit vaak tot grote verrassing voor management en projectgroep. Want er was toch een gedegen projectplan waar iedereen achter stond? En de voordelen waren toch helder? Als na enige tijd echt duidelijk is dat het niet is uitgepakt zoals gedacht, dan komt de prangende vraag – wat kunnen we hier van leren?

Wat kunnen we hiervan leren?

Dat is een interessante vraag uiteraard. Als je naar voorgaand voorbeeld kijkt dan denk ik dat dit door veel mensen in de technologie wereld wel herkend wordt. Want zo wordt vaak gewerkt. En voor veel projecten geldt dat je die ook prima kan plannen. Dus wat is het probleem dan?

Maar weinig organisaties nemen de moeite om te leren over hun klanten of gebruikers. Het is te makkelijk om in plaats hiervan te focussen op product en technologie. Opmerkelijk genoeg, wordt het vaak pas na implementatie – dus als de gebruikers er mee aan de slag gaan – duidelijk of ze wel (of niet) zitten te wachten op het nieuwe product. Te laat dus. Als er dus al een heleboel geld verbrand is. Het kost dan nog eens veel tijd en geld om het weer goed te krijgen. Dus wat je hiervan kan leren is dat deze “we rollen het uit en dan komen de gebruikers vanzelf wel” aanpak niet werkt voor innovatieve trajecten binnen organisaties…

De illusie van een perfect plan…..

Er gaat erg veel tijd en geld zitten in dit soort ‘wensen en eisen ‘ trajecten, zonder dat je enige zekerheid hebt of je hiermee in een echte behoefte voorziet. Of de gebruikers je oplossing wel willen, plat gezegd. De realiteit is dat gebruikers niet zitten te wachten op nieuwe functies & features – die willen gewoon dat je een significant probleem voor ze oplost.

Het nut van gedetailleerde plannen wordt dan ook sterk overschat. Veel organisaties willen grip op innovatietrajecten, maar plannen bieden voornamelijk schijnzekerheid. Het idee dat je alles van tevoren in een plan kan vastleggen werkt namelijk gewoon minder goed voor projecten met een sterk innovatief en vernieuwend karakter. Het is namelijk best wel lastig om van te voren precies te bedenken wat gebruikers echt nodig hebben, hoe de nieuwe oplossing er uit moet komen te zien en wat gebruikers daadwerkelijk gaan doen in de praktijk. Bovendien is de kans groot dat tegen de tijd dat de oplossing beschikbaar is de wensen al weer veranderd zijn.

Waarom Innoveren als een Startup?

Uit de wereld van Startups is een nieuwe aanpak voor innovatie voortgekomen – lean startup – die bedoeld is om de risico’s rondom het starten van een nieuw bedrijf te verkleinen. Volgens Lean Startup heeft het geen zin om veel tijd te besteden aan het uitwerken van een idee, zolang het niet bewezen is. Helaas overleven de meeste business plannen – hoe perfect dan ook – het eerste contact met de klant niet. In de Lean Startup aanpak is het belangrijkste doel van een startup om te leren wat klanten willen en te zoeken naar een levensvatbaar product en business model. In plaats van het verfijnen van je idee in een vroegtijdig stadium, kan je het beter direct gaan testen bij klanten.

Hoe werkt dat dan in de praktijk?

Stel je hebt een idee om te innoveren met technologie. Als je dat aanpakt op de ‘Lean Startup’ manier werkt dat in vogelvlucht als volgt. Waar je mee begint is om de belangrijkste aannames rondom je idee vast te leggen. Wie zijn je klanten / gebruikers, wat proberen ze voor elkaar te krijgen in hun werk en welke problemen hebben ze hierbij? Deze aannames ga je zo snel mogelijk valideren in de praktijk, bij echte gebruikers.

Hiervoor maak je eerst een ‘minimal viable product’ (mvp), een sterk vereenvoudigde versie van de oplossing die je wilt bieden. Een eenvoudig prototype zeg maar. Dit gebruik je met name om feedback te krijgen van je beoogde gebruikers, te meten hoe ze reageren op je oplossing en te leren wat ze echt willen. Op basis van data uit de praktijk pas je indien nodig je idee aan. Zo voorkom je dat je tijd en geld steekt in producten, features en benefits waar geen behoefte aan is.

Innovatie starten vanuit technologie?

Anders dan vaak wordt gedacht hoeft innovatie niet altijd te starten met de klant (in andere woorden: een oplossing zoeken voor een klant probleem). Je kan ook prima starten met een technologie of innovatie die je al in bezit hebt, en hiervoor een waarde propositie ontwikkelen die inspeelt op specifieke jobs, pains en gains van de klant. Simpel gezegd is dit een oplossing op zoek naar een probleem. Lean Startup biedt een methode om op simpele en experimentele wijze te leren hoe je ‘echte waarde’ creëert voor je klant, met behulp van je technologie.

Morgen aan de slag met innoveren?

Jij en je team willen natuurlijk het liefst morgen al aan de slag met innoveren, maar hoe pak je dat nu aan? Dit zijn enkele tips:

  • Heb je een idee? Houdt je vroege idee erg ruw (geen gedetailleerde plannen) . Gebruik bijvoorbeeld de waarde propositie canvas of business model canvas om je idee op 1 pagina vast te leggen. Test je idee zo snel mogelijk en verfijn het als je meer klantinzicht hebt.
  • Ben je al gestart met een traject en heb je al een businessplan, projectplan of business case? Dan is wellicht een goed idee om hier eens met “lean startup’ bril naar te kijken, de meest kritische aannames eruit te halen en experimenten te bedenken om deze te valideren.
  • Probeer geen management ondersteuning te krijgen voor een gedetailleerd plan, maar vraag ondersteuning voor een klantgerichte, experimentele aanpak, waarmee je de risico’s van falen aanmerkelijk reduceert.
  • Investeer niet in de uitvoering van plannen voordat je gedegen bewijs hebt dat je idee gaat werken in de praktijk. Anders verbrand je geld aan dingen die mogelijk toch niet werken.
  • Wordt niet verliefd op je eerste idee, maar blijf denken in alternatieven en test je ideeën uit tot je het beste idee gevonden hebt.
  • Kies voor een team aanpak. Maak gebruik van de kennis die bij de mensen binnen je organisatie of onderneming aanwezig is. Meerdere perspectieven zorgen voor betere ideeën.
  • Houd het simpel. Veel consultants en adviseurs maken dingen onnodig complex. Ik geloof dat dingen simpel houden het beste werkt. Klanten willen simpele producten. Mensen werken op hun best als je het simpel houdt.

Vond je dit artikel interessant of nuttig? Deel het dan!

Heb je een vraag, opmerking of feedback? Laat het dan weten!